Met de opkomst van de smartphone en tablet computer is de discussie over privacy hoog opgelaaid. Onze gegevens komen terecht in databases bij grote bedrijven en het is nogal onduidelijk wat er allemaal met die gegevens gebeurt. We gaan een tijdperk tegemoet waarin die discussie nog veel belangrijker wordt. Het is dan ook hoog tijd dat we goed gaan nadenken over de ethische aspecten van internet.

Het is al heel lang zo dat we (vaak ongemerkt) allerlei gegevens naar zoekmachines en softwareleveranciers sturen. De opkomst van mobiele apparatuur heeft er echter voor gezorgd dat er nu veel meer verschillende soorten informatie in grote databases terecht komen. Niet alleen weet men nu wat onze interesses zijn door zoekresultaten op te slaan. Ook is bekend waar we ons op ieder moment van de dag bevinden en vaak ook wat we daar doen. Zo langzamerhand kan men, door die gegevens slim te combineren, een profiel van ons samenstellen waarin patronen tevoorschijn komen die we zelf (nog) niet kennen.

Tot nu toe gebeurde dat op basis van apparatuur die we bij ons dragen: met name smartphones en zeker ook tablets. Zo langzamerhand gaat dat veranderen. Kijk maar eens naar een aantal nieuwe ontwikkelingen zoals de Google lens, cochleaire implantaten (elektronisch implantaat dat geluid omzet in elektrische pulsen naar de gehoorzenuw) en de Brain-Computer Interface (een rechtstreekse verbinding tussen de hersenen en de computer). Natuurlijk staan deze ontwikkelingen nog in hun kinderschoenen. Het is echter een kwestie van tijd tot dit soort producten volwassen en praktisch toepasbaar zijn.

Als je een en een bij elkaar optelt dan dient zich een tijd aan waarin de scheiding tussen de digitale en fysieke wereld verdwijnt. We dragen mobiele apparatuur met internet toegang dan niet meer bij ons, maar in ons. We worden een fysiek onderdeel van een wereldwijd netwerk. Dat is nog eens “the [[Internet of Things]]”! En welke informatie van ons komt er dán in vreemde handen? En hebben we dan nog wel de mogelijkheid om hier invloed op uit te oefenen?

Klinkt dit vergezocht? Als iemand een jaar geleden had geschreven dat we een pistool van internet zouden kunnen downloaden en opbouwen met behulp van 3D printing, hoe hadden we daar dan op gereageerd? En toch is dat nu al realiteit. In de laboratoria  werkt men nu aan technieken waar we ons nu nog geen voorstelling van kunnen maken. En die ontwikkelingen gaan alleen maar steeds sneller.

En dat maakt het belangrijk om nú na te denken over de ethische vragen die aan dergelijke nieuwe techniek vast zitten. Want het is al lang bekend dat je dat niet aan een wetenschapper moet overlaten. Die is bezig met nieuwe techniek en niet met de maatschappelijke gevolgen van wat hij of zij ontwikkeld. En je kunt het aan mensen overlaten om een nieuw product, wat prachtige mogelijkheden biedt, te ge- of misbruiken om andere mensen te bestelen of beschadigen. Denk maar eens aan het buskruit.

Dus ja, de nieuwe techniek maakt veel nieuwe fantastische dingen mogelijk. We kunnen bijvoorbeeld dove mensen weer laten horen en ongetwijfeld komt er een tijd waarin we ook de blinde medemens kunnen helpen. Tegelijkertijd leveren dezelfde nieuwe ontwikkelingen meer dan ooit een gevaar op voor onze privacy en is het nú de tijd om daar (heel) kritisch over na te denken.

Artikel geschreven door René Voortwist, IT adviseur bij [[De Ictivity Groep]]